Mostar, Stari grad i kameni most

Iako mali po veličini, veliki u pesmama. Stihove su krojili, besedili i pevali o njemu velikani svojega doba, Aleksa Šantić, Jovan Dučić, Pero Zubac, Safet Isović, Himzo Polovina i tako redom.

Bio je strateško mesto na putu od Dubrovnika ka Sarajevu i dalje ka Istanbulu još iz drevnih vremena. Uspeo je da oblikuje prkosnu Neretvu i premosti je najpre drvenim, a potom i kamenim mostom.

Njegov Stari beli kameni most bio je jedan od ponosnih simbola najlepše zemlje na Balkanu, a zatim svedok i žrtva njenog raspada. Danas je opet nezaobilazna tačka na evropskoj karti turizma. Fotogeničan i bajkovit, priča o Mostaru počinje Šantićevom pesmom :

Ljepote! Uz rijeku, kao labud bijeli,
Leži Mostar i pun sunca, adidjara,
Sav trepti, i stremi s kopljima munara,
Kao da bi nebu poletjeti htio.

Rijeka čista,
Prepuna smaragda, putuje i blista,
I red bliskih kuća u njoj se ogleda.
Uz Neretvu, dole, behar se razgrozdo;
Pun fenjera stari Mostar žmiri ozdo,
Spava. mjesečline pokrilo ga platno.

Kanjon Neretve i pogled na Stari most iz kule

Sa oko 80.000 stanovnika Mostar je oduvek srce Hercegovine. Jedan je od četiri službena grada BiH i sedište Hercegovačko-neretvanskog kantona. Razvijao se u kanjonu Neretve, oko mostova po čijim čuvarima i dobija ime. Centralno mesto pripada Starom gradu i kamenom mestu, kaoji se i nalaze na listi UNESCO-ve kulturne baštine. Omeđen je planinama Velež i Prenj, a najpoznatija brda oko gradske kotline su: Hum, Brnovo Brdo, Galac, Orlovac, Planinica i Fortica. Pored Neretve, kroz Mostar teče i reka Radobolja.

Pogled sa Karađoz-begova džamije i glavna ulica u Starom gradu

O istoriji Mostara može naširoko i nadugačko da se priča. Naseljen još od prastorije, bio je dom mnogih naroda. Držali su ga Iliri za vreme Rimskog Carstva, a zatim osvojili Sloveni. Tokom ranog srednjeg veka ovi prostori su pripadali Humu ili Zahumlju.

Detalji iz Novog i Starog Mostara

Područjem su kratko vreme vladali Nemanjići, a kasnije i bosanski ban. U 14. i 15. veku dominantan uticaj imaju humski knezovi. Najuticjaniji od njih - Stjepan Vukčić Kosača, dobija titulu Hercega (kraljev zastupnik) odakle i potiče naziv Hercegovina. Dan osnivanja samog grada vezan je za izgradnju dve kule uz most, sredinom 15. veka. Utvrđenje sa desne obale Neretve se zvalo Cimski grad, a sa leve Nebojša (ne boj se) što saznajemo iz pisanih dubrovačkih izvestaja. Nakon toga, od 1448. Mostarom vladaju Turci koji 1566. dotadašnji drveni most menjaju kamenim. Pa dolaze Austrougari, grad raste i razvija se, preživljava svetske ratove, a potom i jedan građanski, mnogo krvaviji i opasniji od svih prethodnih. Danas Mostar opet sija punim sjajem. Ovo je grad u kome se ne susreću samo istok i zapad, kako to mnogi umeju da kažu, več i sever i jug!

Karađoz-begova džamija i jedna novija džamija

Stari grad je istorijska četvrt Mostara koja sa Starim mostom i nizom ostalih sadrzaja čini ovaj grad prepoznatljivom tačkom i na svetskoj llisti Top destinacija. Posebnu pažnju posvetite Krivoj ćupriji, kulama oko Starog mosta i ulici Kujundžiluk. Danas su obe kule pretvorene u muzeje, u njima se obično može pogledati izložba fotografija ili neka aktuelna muzejska postavka. Posvetite vremena načinu gradnje i izvodbe kula, i obavezno fotografišete Neretvu iz različitih perspektiva . Kafa u restoranu ispod mosta je poseban ugođaji i ovo je najjači utisak koji ćete poneli iz Mostara. Od restorana postoji širok izbor, a provereno dobar je svakako tradicionalni etno restoran Šardrvan. Posetite kuću, park i spomenik Alekse Santića.

Spomenik Alekse Šantića i Sahat kula

Karađoz-begova džamija je svakako obavezna za posetiti. Pogledajte forumsku priču o najstarijoj džamiji u Hercegovini. Danas je ona otvorena za turiste i moguće je popeti se na vrh minareta. Penjite se lagano i oprezno, naravno sa aparatom pri ruci. Mostar odozgo izgleda fenomenalno i ovo je drugi najjači utisak koji ćete poneti kući.

Kamene kuće u Starom gradu i Kriva Ćuprija

Zatim tu su, Bišćević sokak tj. ulica sa poznatom kućom iz osmanlijskog perioda, te naselje Brankovac, sa kućama i avlijama starih mostarskih porodica. U urbanoj zoni grada, verovali ili ne, nalaze se ukupno jos 4 mosta, Most Musala, Lučki Most, Carinski most i Most Bunur.

Stari grad

Krst na brdu Hum je važan simbolični poduhvat. Visok je 33 metra, vidljiv je iz svakog dela grada i podseća i opominje da se patnje i stradanja poslednje decenije dvadesetog veka više nikad ne ponove. Ako ste u višednevnoj poseti Mostaru ovaj izlet ne smete izopštiti. Od preostalih sakrlanih zanimljivosti spomenimo crkvu svetog Petra i Pavla sa najvišim zvonikom u BiH kao i katedralu Marije Majke gde se nalazi treće po težini zvono u Europi.

Neretva

Napomenimo da se autobuska i železnička stanice nalaze jedna pored druge. Prosečna cena smeštaja u Mostaru se kreće između 10 i 20 eura po osobi, hercegovci su ljubazni domaćini, pa biće mesta za sve. Verujemo da ste ovom prilkom dobili na motivaciji pa očekamo Vaše slike Mostara na turističkom forumu!