Afitos – najlepše selo Kasandre

Afitos je primorsko mestašce na Halkidikiju, tačnije na njegovom prvom prstu, poluostrvu Kasandri. Jedno od najlepših tradicionalnih sela Kasandre smešteno je na njenom severoistoku, 3 km severno od mesta Kalitea i 6 km južno do mesta Nea Fokea i svega 80 km jugoistočno od drugog najvećeg grada u Grčkoj Soluna. Prema popisu iz 2001. godine Afitos ima oko 1.300 stanovnika.

Istorija Afitosa je izuzetno bogata i burna. Prvi pisani dokazi o postojanju Afitosa stari su više od 2.800 godina. O njemu su pisali mnogi pisci iz stare Grčke, pre svih Herodot, Aristotel, Ksenofont, Stavona i dr.

O istorijskom razvoju Afitosa svedoče brojni arheološki dokazi pronađeni na njegovom području. Ruine Dionisovog svetilišta iz VIII veka p.n.e. i svetilišta Amona Zevsa iz IV veka p.n.e., kao i stari kovani novac sa likom zaštitnika Afitosa Amona Zevsa (grčka mitologija) najvažnija su arheološka otkrića sa ove teritorije.

Mapa Afitosa

U drevna vremena Afitos je imao veliki strateški značaj, naročito u vreme persijskih ratova. U VI veku p.n.e. bio je kolonija Eritreje, vojska Filipa II Makedonskog ga je razorila 348. godine p.n.e., ali je vrlo brzo obnovljen, da bi kasnije Afitosom zavladali Rimljani.

U periodu rimske prevlasti Afitos doživljava vrhunac svoga razvoja. Razdoblje nakon Rimljana ostalo je velika nepoznanica sve do XIV veka, iz kog potiče jedan spis sa Svete Gore u kome se spominje Afitos. Pod vlašću Osmanlija ova teritorija se nalazila više od četiri veka. Mnogi stanovnici Afitosa učestvovali su od 1821. godine u ustanku protiv Turaka, tzv. Grčkom ratu za nezavisnost. Nakon sticanja nezavisnosti, 1827. godine Afitos počinje brzo da se razvija i postaje najveće i najvažnije selo na poluostrvu Kasandra.

Danas je to selo karakteristično po tradicionalnoj grčkoj arhitekturi.

Niz strme kaldrmisane ulice nižu se kamene kuće uglavnom izgrađene u drugoj polovini XIX veka, što stvara autentičnu atmosferu tipičnog grčkog primorskog sela. Inače, čitavo naselje se nalazi na uzvišenju, na jednoj velikoj steni iznad same plaže, pa zbog svog položaja podseća na ostrvo i predstavlja izvanredan vidikovac sa koga se pogled širi na čitavu obalu, Egejsko more i Toronski zaliv.

Sve to upotpunjuje bujna mediteranska vegetacija, na koju miriše vazduh, a hladovinu pravi impresivno borovo drveće. Svuda po selu rastureni su brojni restorani i taverne sa klasičnom grčkom kuhinjom i ukusnim ribljim specijalitetima, kao i prodavnice suvenira i raznih predmeta ručne izrade. Svuda je prisutan duh grčke tradicije, koji veoma uspešno odoleva modernizaciji i čini Afitos jedinstvenim mestom za miran i idiličan odmor.

Iz samog naselja do gradske plaže spušta se nekoliko ulica dugih oko 500 metara.

Do plaže se može stići pešice, a posebnu atrakciju, naročito za decu, predstavlja vozić koji turiste tokom celog dana prevozi do plaže i nazad u selo. Plaža je peščano-šljunkovita, sa izuzetno čistim i toplim morem. Na njoj se mogu iznajmiti ležaljke i slameni suncobrani, a uz samu plažu postoji više kafića i barova. Nekoliko stotina metara severno od plaže locirano je nekoliko zadivljujućih malih uvala, skrivenih u netaknutoj prirodi, gde vlada potpuni mir. Iz Afitosa se mogu posetiti i brojne druge plaže u okolnim mestima.

Afitos ima svoj centralni trg na kome je smeštena crkva Svetog Dimitrija, podignuta 1858. godine. Ona je trobroda bazilika sa kupolom, jedina takva crkva na čitavom Halkidikiju, sa rustičnim kamenim reljefima koji krase prostor iznad prozora i zvonika.

U unutrašnjosti crkve čuvaju se vredne ikone, a ikonostas i prozorska okna ukrašeni su duborezima. Na centralnom trgu nalazi se i tradicionalna kamena kuća Alteras, sagrađena 1889. godine, u kojoj je smešten Folklorni muzej Afitosa. U njemu su izloženi eksponati vezani za život i tradiciju meštana, razni predmeti i alati ribara, čobana, kovača itd. Svega 3,5 km južno od Afitosa, kod mesta Kalitea nalaze se ostaci dva antička hrama: hram posvećen Dionisu i Nimfama iz VIII veka p.n.e. i hram Amona Zevsa sa početka IV veka p.n.e., ruine svetilišta koje je pripadalo drevnom Afitisu, preteči današnjeg letovališta.

Iz Afitosa se može otići na neki od organizovanih izleta, kako do obližnjih mesta na poluostrvu, tako i do Soluna, Svete gore, pećine Petralona itd. Posebno su zanimljiva krstarenja po Toronskom zalivu i oko Svete gore.

Bez obzira što Afitos predstavlja tradicionalno grčko selo, sačuvano od modernih turističkih tendencija, ponuda smeštaja je na zavidnom nivou.

Hotelski kompleksi su uglavnom visoke kategorije, a smeštaj se može naći i u prelepim vilama i apartmanima.

Pošto je udaljen svega 80 km od Soluna, Afitos karakteriše i dobra saobraćajna povezanost. Na svakih sat vremena autobusi saobraćaju na relaciji Solun-Afitos i suprotno, a iz Soluna, kao jednog od glavnih saobraćajnih čvorišta u Grčkoj i na Balkanu, postoje veze sa mnogim destinacijama, kako drumskim tako i železničkim, pomorskim i avio saobraćajem.