Foto: Milan Todorović
Posle nekoliko dana niskih temperatura usledio je lep februarski dan za ovo doba godine. Odlučio sam da relaciju desktop/laptop/tablet napustim na par sati i pozvao Marka Ilića i Ivana Muljevskog. Dogovorili smo se da skoknemo do Jelašničke klisure, da fotkamo malo vodopad, kanjon i obrise vrhova. Zatekli smo nekoliko izletnika, planinara, ali i ljubitelja sportskog penjanja. Dobra šetanja, odličan uspon, uvek je lepo popeti se na vrh. Kolima se stiže za oko 15 minuta iz centra Niša, pa pogledajte malo februarskih slika koje su nam se predstavile.
Kao mali zaključak spomenuo bih da je sa aspekta fotografije idealno jelašnički kanjon posetiti prepodne, najkasnije u podne. Tada je i rečica obasjana zracima, izbegavaju se jake senke i mogu da se izvuku maksimalne impresije. Očekujem da maja meseca ponovimo ovu ekspediciju, budući da smo od iskusnih planinara tek nakon silaska čuli da u jednom delu kanjona postoji i antički lokalitet.
Do tada slede desetak fotografija sa asocijacima oblika na koje podsećaju ove kamene figurine:
Za one koji prvi put čuju za ovu klisuru evo šta kaže wikipedia:
Jelašnička klisura je deo rečne doline Jelašničke reke nastala intenzivnim vertikalnim usecanjem njenog vodenog toka u krečnjačku stensku masu, zapadnih ogranaka Suve planine. Nalazi se u gradskoj opštini Niška Banja na području grada Niša u Nišavskom upravniom okrugu, između naselja Jelašnica (severno) i naselja Čukljenik (južno). Udaljena je 14 km istočno od Niša i 3 km od Niške Banje. Duga je oko 2 km, a široka svega 30 metara. Ona spaja Nišku kotlinu sa naseljima i turističkom destinacijom Bojanine vode na severozapadnim obroncima Suve planine.
Jelašnička klisura od 1995. ima status „Park prirode I kategorije zaštite“, kao prirodno dobro Republike Srbije od izuzetnog značaja, u cilju očuvanja prirodnih vrednosti i endemskih i subendemskih vrsta biljaka, koje su tu pronađene.
Dužina: sam klanac je oko 600 m, a po nekim autorima od 2-4 km.
Dubina: od 293 do 580 m
Površina: 115,73 km²
Rečna dolina: Jelašnička reka
Planinska oblast: Karpatsko-balkanska
Naselja: Jelašnica i Čukljenik
Oblasti: Nišavski upravni okrug
Regija: Istočna Srbija
Jelašnička klisura je proglašena za „Park prirode I kategorije zaštite“, u skladu sa Zakonom o zaštiti prirode Republike Srbije, zbog živopisnih predela, očuvanih geomorfoloških osobina i prirodnih vrednosti sa pretežno očuvanim prirodnim ekosistemima i jedinstvenom florom i faunom. Stavljena je pod zaštitu prvenstveno radi očuvanja staništa prirodnih retkosti, endemo-reliktnih vrsta srpske ramondije (Ramonda serbica, Ramonda nathaliae), 39 mezijskih, 20 balkanskih i 6 ilirskih endema i subendema ali i očuvanja bogate i raznovrsne morfološke ornamentike Jelašničke reke.
Kao zaštićeno područje sa značajnim ekološkim i kulturnim dobrima, područje Jelašničke klisure namenjeno je očuvanju ukupne geološke, biološke i predeone raznovrsnosti Srbije, i zadovoljenju naučnih, obrazovnih, duhovnih, estetskih, kulturnih, turističkih, zdravstveno-rekreativnih potreba i ostalih delatnosti usklađenih sa tradicionalnim načinom života i načelima održivog razvoja.
I pored toga što je Jelašniča klisura ima izuzetno dobru lokaciju, zbog blizine Niške Banje i Niša, za sve ljubitelje netaknute prirode, slikarstva, alpinizma, planinarenja, postojeća turistička i rekreativna ponuda nije dovoljno razvijena i afirmisana.
Turistička ponuda primarno se oslanja na turističko-rekreativni, đački turizam, kulturno privredne i turističke manifestacije, izletnički turizam, sportsko-rekreativni turizam (planinarenje, alpinizam. Kulturno-istorijske vrednosti Jelašničke klisure samo su delimično uključene u turističku ponudu.
Turistički potencijali
Turistički motivi, koji predstavljaju dobru osnovu turističke atraktivnosti, na širem prostoru Jelašničke klisure su pre svega:
Povoljan geografsko-saobraćajni položaj
Jelašnička klisura ima povoljan geografsko-saobraćajni položaj u odnosu na:
Glavne drumske, međunarodne tranzitne, turističke pravace i saobraćajne koridore Srbije (posebno E-75 i E-80), kao i novu saobraćajnicu-autoput E-80, u izgradnji, koja će biti za 3 km bliža Jelašničkoj klisuri od postojeće Kroz sićevačku klisuru.
Niški međunarodni aerodrom „Konstantin Veliki“, od koga je udaljena 15 km
Veće gradove (posebno Niš kao centar od međunarodnog značaja, Pirot kao centar od nacionalnog značaja i dr.) i Nišku Banju kao centar od nacionalnog i potencijalno međunarodnog značaja.
Prirodne vrednosti
Specijalni rezervat prirode Jelašnička klisura poseduje prirodne i stvorene vrednosti raznovrsnih ekosistema i visoko estetski predeoni lik koji krasi razuđeni reljef i dobro očuvanipejsaž. Biodiverzitet, sa autohtonim biosistemima, bogatstvo raznovrsne flore i faune i prirodne vrednosti nezagađene Jelašničke reke, su takođe velike prirodne vrednosti Jelašničke klisure.
Spomeničko nasleđe
Jednim delom u Jelašničkoj klisuri, a većim delom u okolinim selima prisutni su vidni tragovi praistoriskih, antičkih i rimskih ostataka i brojne kulturno-istorijske i etnološke vrednosti objekata.
„U klisuri se nalaze i ostaci crkve Svetog Ilije i Svetog Arhangela Mihaila. Selo Jelašnica, od kojeg počinje klisura i po kome je dobila naziv, datira iz 1498. godine, a mnoga arheološka iskopavanja dokazuju postojanje ovog rudarskog naselja u doba neolita.”
Izletničko-rekreativne vrednosti
Za razvoj izletničkog i rekreativnog turizma u Jelašničkoj klisuri postoje raznovrsne estetske vrednosti, koje u velikoj meri karakteriše obilje lekovitih i drugih biljnih vrsta, šumski plodova i kuriozitetna morfološka ornamentika. To sve klisuru čini posebno atraktivnom i pogodnom, u letnjoj polovini godine, za sport i rekreaciju, kraće izlete planinarenje i alpinizam.
Jelašnica klisura je prvo penjalište u Srbiji posvećeno samo sportskom penjanju, sa 58 smerova, od kojij su 54 popeta i 4 projekta, težine V+ do X/IX+ i visine 6,5 do 70 m. Od prvih smerova, nastalih 1994. godine pa sve do danas, svi su popeti i opremljeni u duhu sportskog penjanja. Zbog mikroklime i orjentacije stena, u Jelašničkoj klisuri najbolje je vreme za penjanje proleće i jesen, s obzirom na izuzetnu hladnoću zimi i toplotu leti.
Na širem prostoru Jelašničke klisure postoje i mogućnosti za seoski, ekološki i turizam specijalnih interesovanja (panoramski putevi, pešačke i biciklističke staze, lov i ribolov i dr) po uzoru na savremene turističke trendove i standarde primerene specijalnom rezervatu prirode.
Uključi se kroz komentar