Piše: Valentina Branković
Ime Rakovica prvi put se pominje u turskom popisu stanovništva iz daleke 1560. Po predanju, naselje je dobilo ime po rakovima, stanovnicima potoka koji je proticao kroz naselje.
Najstarija naselja ove opštine su nastala još u 16.veku. Opština se prostire duž doline reke Topčiderke i obuhvata brdašca oko reke.
Stara Rakovica je kao samostalna opština formirana početkom XX veka i jedno vreme, tačnije do 1960. bila u sastavu opštine Čukarica. Potpuno je samostalna od 1974. godine. Rakovica je od svog osnivanja bila naselje radničko: tu su u namenskim barakama i kućama živeli činovnici, majstori i železničari pa je opština u stvari rasla sa svojim radnicima Državne Železnice, Rakovičke industrije motora i drugih manjih fabrika.
Tako da govoreći o Vidikovcu, moramo spomenuti obe opštine jer su podjednako zaslužne da Vidikovac izraste u divno, zeleno i pitomo naselje Beograda. Danas je opština Rakovica jedna od 17 opština Beograda, prostire na preko 4.500 hektara i jedna je od retkih opština sa velikim pošumljenim prostorima, prostranim prirodnim parkovima u koje spadaju Miljakovačka šuma i Košutnjačka šuma (244 hektara ukupne površine) i velikim parkovima. Skoro 100.000 stanovnika uživa u ovim prirodnim lepotama, ali i urbanim naseljima moderne Rakovice.
Čukarica je, više od svih sličnih beogradskih predgrađa, dugo predstavljala sinonim za udaljenost, te su tako žitelji Beograda od 50-tih do 70-tih godina, onima koji su kasnili na posao, u školu i sl. „u brk“ izgovarali mantru „Drugarice sa Čukarice!„. A onda je polovinom 70-tih nastao Vidikovac koji je od te iste Čukarice postao udaljen koliko i Čukarica od centra grada!
Vidikovac
Vidikovac kao naselje gradilo se 60-tih godina, a prve stanare dočekalo krajem 70-ih godina prošloga veka. Sam naziv „vidikovac“ je logično ime: gotovo polovina istočnog dela Beograda se vidi sa vrha padine naselja. Osamdesetih su u njemu otvorene moderne škole, prva je bila OŠ „Branko Ćopić„, a u njenoj blizini i vrtić. Tokom 90-tih godina izgrađen je i tržni centar „Bazar Vidikovac„.
U naselju se nalazi velika pijaca, jedna veća i nekoliko manjih zgrada Pošte, možda nedostaje Dom zdravlja, jer su prve veće zdravstvene ustanove na Kanarevom i na Banovom brdu.
„Mekdonalds“ restoran je veoma posećeno mesto, nalazi se na velikoj raskrsnici dveju opština, Rakovice i Čukarice. Postoje tri glavne ulice:Vidikovački venac, Patrijarha Joanikija (bivša Ratka Vujovića-Čoče), i manje poznata – Susedgradska. Jednom rečju Vidikovac je divno mesto za miran život, u predgrađu, a u gradu. Na Vidikovcu se izgradilo mnogo stambenih i poslovnih objekata i još uvek se zida i proširuje plan izgradnje.
A tokom proleća 2019. godine bićemo srećni da posetimo najveći šoping centar u Srbiji: Big Fashion Vidikovac.
Biće to prilika da ovaj kraj dobije sve one sadržaje koje do sada nije imao: šoping centar sa preko 300 radnji, najmoderniji bioskop, zabavni park i parking za automobile od čak 2.500 mesta!
Košutnjak – spomenik prirode
Košutnjak je gradsko izletište i šuma koja se prostire na 300 hektara pa je tim prostranstvom ušlo u teritoriju čak tri opštine: Savskog venca, Rakovice i Čukarice. Međutim, stambeni deo Košutnjaka je nekako odmah postao urban i moderan deo Rakovice, istorija kaže da je tridesetih godina imao lepo kaldrmisane ulice sa baštama i potrebnom infrastrukturom. Ova kulturno-istorijska celina je kulturno dobro od izuzetnog značaja i zbog bogatstva flore i faune Zavod za zaštitu spomenika ga je uvrstio u „Spomenik prirode„.
Od biljnih vrsta kojih uglavnom nema u urbanim sredinama, ovde možemo pronaći primerke srebrne lipe, graba i hrasta lužnjaka. Nekad je u okviru izletišta postojao „Pionirski grad“, mesto za rekreaciju i odmaralište za mlade, danas su poneki njegovi tereni renovirani za sportska dešavanja.
U okviru kompleksa „Pionirski park“ danas postoje staze za trčanje, atletska staza, trim staza, tereni za rukomet i fudbal. U Košutnjaku se nalazi i jedan veoma važan istorijski spomenik Srbije – knezu Mihailu Obrenoviću koji je tu ubijen 10. juna 1868. godine. Podignut je na slabo vidnom mestu i nije u tako dobrom stanju (na njega možete naići idući putem od Hajdučke česme ka Rakovičkom putu).
Miljakovačka šuma
Miljakovačka šuma svojim prirodnim bogatstvom i položajem doprinosi smanjenju zagađenosti vazduha, jer je okružena saobraćajnicama, a nalazi se na padinama rakovičkog naselja Miljakovac, iznad Manastirskog potoka. Veoma je prostrana i zato ima i zaštitnu funkciju – čuva biološke raznovrsnosti i stanište je mnogih životinjskih i biljnih vrsta.
Opština Čukarica
Kao granična opština Čukarica je mnogo učinila za razvoj svih naselja Rakovice, tako i Vidikovca. Tu se nalaze škole, renomirana XIII gimnazija, fakulteti (Šumarski i Fakultet za fizičku kulturu), poslovni centri, sportski klubovi (Čukarički i Železnik). Ovde se nalazi i „Filmski grad“ bez čijeg spomena se ne može zamisliti jugoslovenska kinematografija. Kulturno-umetnička društva daju doprinos kulturi grada, na Čukarici su aktivna i nagrađivana umetnička društva „Čukarica“ i „KUD Dimitrije Tucović„.
Sa najviše tačke Čukarice, negde oko Košutnjaka vidi se ceo potez do Save i Ade Ciganlije.
Na Čukarici su i veoma lepe, stare crkve i spomenici, spomenućemo crkvu Sv. Trifuna na Topčiderskom groblju, Sv. Vaznesenja u Žarkovu, Sv. Georgija na Banovom brdu. Širom opštine nalaze se spomenici poginulim ratnicima, u Požeškoj ulici je spomenik borcima NOB-a, znamenitog vajara Stevana Bodnarova, dok je spomenik srpskim ratnicima poginulim za odbranu Beograda 1915., na severozapadu Košutnjaka.
Ada Ciganlija je divno rečno ostrvo nastalo pregrađivanjem desnog rukavca reke Save 1967. godine pa je ovo poluostrvo danas jedan dinamičan ekosistem gde se rekreira, pliva i šeta preko 300.000 ljudi tokom leta. Dugo preko 4 km, a široko 200 metara, Ada je pravo mesto za odmor, zabavu, rekreaciju i dobar provod.
Na kraju spomenimo šta je bilo prvo na Čukarici: prvi pisani podaci o Čukarici 1863. govore da je to selo imalo 30 kuća i oko 400 stanovnika; prva fabrika je podignuta 1884. godine, bila je to fabrika koža Jovana R. Barlovca, industrijalca iz Beograda; prvi put su na Čukarici socijalisti pobedili na opštinskim izborima 1914. godine.
Uključi se kroz komentar